Sensei sprak daarop zacht maar beslist: “je vingers liggen er af…”; 19 april 2015, Centrale Dan examens II en meer…
De Jiu Jitsu divisie NFK (Nakoni- en JBN stijl) heeft een geheel eigen, bijzondere identiteit die zich niet zondermeer laat vergelijken met andere organisaties zelfs niet als het om precies hetzelfde systeem gaat. Dit wordt vooral veroorzaakt door alle traditionele (koryu) elementen die in grote gezamenlijkheid door de beide systemen hooggehouden worden. Daarbij zijn de meester-leraren binnen de NFK, ongeacht het systeem van herkomst, ‘wapenbroeders’ en treden naar buiten op in gezamenlijke harmonie en -ceremonie. Dat de leerplannen van elkaar afwijken is detail, er zijn meerdere wegen die naar ‘Kyoto’ leiden. Waar het op aankomt zijn traditie, mentaliteit en kwaliteit!
Jiu Jitsu is geen sport (maar wel sportief), het is een systeem van vechten met als bedoeling je te leren verdedigen. Daarom zijn er weinig regels anders dan die de wetgever voorschrijft zoals onder andere ‘stem de verdediging af op de aanval’; geen bovenmatig geweld dus. Wanneer de doorsnee, niet ingevoerde rechter deze examens echter aanschouwt dan zal hij toch wel even op het hoofd moeten krabben. Maar ja edelachtbare: “je (kunnen) verdedigen is voor alles een aangeleerde ‘state of mind’, daarbij bestaat ‘je een beetje verdedigen’ niet”.
Je doet het goed of je ondergaat de wrange consequenties; bij uitstek een zwart-wit situatie. Alles beter dan ‘een stille tocht’ na afloop omdat je eerst even nadacht welke verdediging de beste zou zijn in de ogen van de wetgever. De krijgsdiscipline lost dit probleem overigens in belangrijke mate zelf op door binnen haar leerplan zo veel mogelijk aanvalgerelateerde verdedigingen te laten instuderen.
Daarbij moet je dan denken aan eerst de verdediging goed leren uitvoeren op een aanval, de technische kennis, om daarna door ‘duizend keer of meer herhalen’ een intuïtief proces van waakzaamheid aan te leren met reflexmatige reacties als verdediging, het trainen van de praktische toepassing.
Het mooie van deze krijgskunst is het veelomvattende karakter van de technieken en de dynamiek van uitvoering. ‘Never a dull moment’; als toeschouwer in slaap vallen gaat niet, wordt je niet wakker gehouden door de vele kreten (Kiai), dan blijf je wel wakker door de harde klappen op de mat die het val breken met zich meebrengt.
Er wordt tegen een (gewapende) tegenstander gevochten of tegen meerdere aanvallers tegelijk. Verdedigingen met blokkeringen, torsies, klemmen, worpen, stoten, slagen, trappen…; teveel om allemaal te noemen. Een tegenaanval noemen ze eufemistisch een ‘na-verdediging’ al zijn ze soms regelrecht levensbedreigend (voor de aanvaller) maar dan is er ook sprake van een ernstige, doorgaans gewapende, even levensbedreigende aanval. Examens op dit niveau laten zich aanschouwen als een voorstelling van gladiatoren binnen de arena.
De kandidaten, mannelijk op uitzondering van één charmante jongedame na (deze krijgskunst kent een hoog testosteron gehalte) vechten alsof hun leven er van afhangt! En dat is ook zo, het examen test immers of je het aangeleerde in praktijk succesvol kunt toepassen.
Ze vlogen door de lucht, stoten en trappen werden uitermate fel geplaatst en klemmen werden op grimassende partners flink aangezet. Dit alles gaat gepaard met een kakofonie van krijgshaftige geluiden onder de onverstoorbare blik van twee oude ervaren examinatoren per duo examenkandidaten. Grote klasse zowel waar het kandidaten als examinatoren aangaat.
De leerlingen die opgaan voor de eerste meestergraad verdienen daarbij extra aandacht. De barrière is te nemen door relatief veel technieken aan te leren (Nakoni: ruim 300) en ze goed te kunnen uitvoeren (zowel rechts als links). Het zijn veel technieken en de kandidaten moeten er heel hard en lang voor trainen. Het examen is een afspiegeling daarvan, reden waarom de Jiu Jitsu examens in totaal ruim drie uur duurden. Maar dan…ben je er nog niet!
Daarnaast, de mores binnen de Jiu Jitsu Divisie NFK kent geen vanzelfsprekende leerweg van leerling- naar meestergraad zoals bij vechtsporten vaak wel het geval is. Je moet de juiste mentaliteit hebben om überhaupt voor het examen op te mogen gaan, de selectie wordt dus niet louter bepaald door ‘het kennen en kunnen’ van de kandidaat. Boven alles geldt ‘de karaktergetuigenis’ van primair de betrokken meester-leraar en secundair de examinatoren.
Het behalen van de 1e Dan wordt gezien als de opname van de kandidaat binnen de ‘familie der meesters’ en er is daarbinnen nog maar één stap naar groter gezag dat zijn de meester-leraren en een handvol hoofdmeester-leraren of grootmeesters.
Het is een toelatingsexamen naar een andere dimensie binnen deze krijgskunst met verdergaande kennis en bijpassende (morele) verplichtingen, reden ook waarom nieuwe meesters tijdens een korte ceremonie na het behalen van het examen een belofte op het zwaard moeten afleggen. Resultaat van de examens: zes nieuwe meesters (1e Dan), vijf meesters voor de 2e Dan en twee meesters voor de 3e Dan, proficiat dame en heren!
Daarbij hoort onlosmakelijk de ceremoniële uitreiking. Geëscorteerd door de examinatoren wordt door de hoogst gegradueerde, Steve van Nieuwenhuizen Sensei (7e Dan Nakoni Jiu Jitsu, 8e Dan Gyakute-do etc.) het diploma uitgereikt waarbij de nieuwe meesters met de handen op het half getrokken zwaard hardop uitspreken: “ik beloof een waardig Yudansha te zijn”.
Eén kandidaat nam de hand op het zwaard al te letterlijk door het zwaardblad (de kling) met de hand te omklemmen. Steve Sensei sprak daarop zacht maar beslist tegen de kandidaat: “je vingers liggen er af!”. De kandidaat zette grote ogen op en keek hem niet begrijpend aan. Sensei vervolgde: “dit is een geslepen katana (zwaard)! Hij bedoelde: wanneer ik kuch en het blad één centimeter verschuift, heb jij een ernstig probleem, dus de linker hand op de schede, de rechter op de greep”; beide verroerden zich niet en ook bij het verplaatsen van de hand werd een bloedbad ons gelukkig bespaard.
Toen Lotte Bordeaux, de enige vrouwelijke kandidaat, na haar ceremonie opstond om zich weer bij de resterende kandidaten te voegen werd zij nog even tot stilstand gemaand door de ‘oudste’ Nakoni leermeester Gerard Sensei. Hij memoreerde kort dat er in 65 jaar Nakoni geschiedenis maar één dame tot het meesterschap was doorgedrongen en dat vandaag Lotte de tweede vrouwelijke meester werd.
“Dit is een buitengewone prestatie die naar mijn oordeel een breuk met het protocol rechtvaardigt”; sprak hij en vervolgens feliciteerde hij haar in bijzonder en overhandigde een bos bloemen die weliswaar niet protocollair, maar nu met evenveel goede intenties tot de traditie is gaan behoren, zei het tweemaal per 65 jaar.
Tot slot werd nog gemeld dat de twee kandidaten voor de 3e Dan, Niels Baron en Sander Martens, een uitzonderlijk goed examen aflegden. De heren hadden als eindcijfer een negen en behaalden daarmee een unicum! Na afloop dan nog de al even traditionele kring met kandidaten en examinatoren op de tatami die met een saké toostten op de succesvolle afloop van het examen. Het was een prachtig gebeuren, alle betrokkenen dank!
Een deel van de foto’s is al eerder gepubliceerd. Dank aan de fotografen George Birney en Maurice van Soest.
Examinatoren Jiu Jitsu:
Steve van Nieuwenhuizen
Marc Schipperen
Berrie Leukfeldt
Joop van der Burg
Jan Ties
Koos Tijssen
Gerard Stijf
